Patrząc na cały obraz – jak odkrywać piękno w ułamanych fragmentach rzeczywistości
Złamane kadry są z pewnością jednym z największych wyzwań, z jakimi borykamy się w życiu. Nie możemy zawsze kontrolować każdego kawałka naszej rzeczywistości, a czasami najważniejsze wydarzenia rozgrywają się w tle, poza naszym zasięgiem. Abraham Lincoln powiedział kiedyś: „W życiu nie są ważne dni, które przepłynęły spokojnie, ale dni, w których zostaliśmy poważnie wstrząśnięci.” Trudno się z nim nie zgodzić. Niestety, czasami właśnie te wstrząsy powodują, że z widocznych kadrów pozostają tylko ułamki. Ale czy to oznacza, że powinniśmy rezygnować z ich cenić? Nie, wcale nie! Właśnie w tych ułamanych fragmentach kryje się potencjał do odkrycia piękna. Złamane kadry – jak odkrywać piękno w ułamanych fragmentach rzeczywistości?
Najlepsze przykłady złamanych kadrów
Aby lepiej zrozumieć, na czym polega sztuka odkrywania piękna w ułamanych fragmentach rzeczywistości, przyjrzyjmy się kilku znaczącym przykładom.
1. Co odkryliśmy w fotografii
Fotografia to jedno z najwyraźniejszych źródeł, z których można czerpać inspirację, aby odkryć piękno w ułamanych fragmentach rzeczywistości. Złamane kadry są tutaj dość powszechne, ponieważ przez naturę aparatu fotograficznego, nie zawsze uda nam się uwiecznić całą scenę.
Na przykład, weźmy pod uwagę zdjęcia zrobione w ruchu. Zazwyczaj robimy je, przechylając aparat w kierunku ruchu, co powoduje efekt rozmycia. Często wygląda to tak, jakby fotograf wciął za każdym razem tylko fragment sceny. Złamane kadry są w tym przypadku nieuniknione, ale czy to oznacza, że zdjęcia są bezużyteczne? Wcale nie! Złamane kadry z takich zdjęć często ukazują żywą energię i dynamikę, która byłaby trudna, a nawet niemożliwa do uchwycenia w idealnie symetrycznym kadrowaniu.
2. Kino – złamane kadry z nowej perspektywy
Złamane kadry to również ważny element w kinie. W przeciwieństwie do fotografii, tutaj mamy do czynienia z ułamkami ruchu, zamiast ułamków statycznego obrazu.
Często zdarza się, że pozwalamy sobie całkowicie oddać w filmowym doświadczeniu, bez zastanawiania się, na jakiej zasadzie tworzony jest obraz. Niemniej jednak, to właśnie nasza percepcja obrazu jest kluczowa do odkrywania ukrytego piękna w złamanych kadrach.
Najlepszym przykładem może być kręcenie filmów w technice slow-motion, których ułamane klatki uwypuklają niuanse ruchu i kształtu, które często uciekają naszej uwadze podczas oglądania na żywo. Co ciekawe, popularne filmy akcji czerpią dużo z tej techniki – zwolniony ruch, tarki i odłamki nadają scenie efektu dramatyzmu, który byłby trudny do osiągnięcia w standardowym, symetrycznym kadrowaniu.
10 ciekawostek o złamanych kadrach
– Złamane kadry są częstym zjawiskiem także w malarstwie i rysunku, gdzie artysta często decyduje się na nieidealny wycinek kadru, aby skoncentrować uwagę widza na ulubionej części dzieła.
– Wiele agencji fotograficznych aktywnie szuka złamanych kadrow, ponieważ takie zdjęcia są często chętniej wybierane do promowania marki, niż idealnie symetryczne.
– W studio filmowym, nowy trend niesie ze sobą reklamowanie produkcji jako „przyjaznych złamanym kadrów”. Okazuje się, że takie filmy są zdecydowanie bardziej przyciągające dla młodszych widzów.
– W muzyce złamane kadry często towarzyszą próbom bezskutecznej naprawy, które kończą się niemalże zawsze ciągiem niespodziewanych aranżacji i nowinek.
– Trudno udokumentować, ile razy złamany kadr przyczynił się do utrzymania ciekawości widza i stworzenia napięcia narracji, ale w filmie takie przypadki są na porządku dziennym.
– W samochodzie, złamany kadr może wprowadzić ignorowaną wcześniej winę względem stanu technicznego, ale także pozwolić na miniaturyzację zestawu naprawczego.
– W naturze, złamany kadr jest często widziany jako wynik decyzji przyrody, a nie zanieczyszczenia. Podobnie, w architekturze, złamane rysunki chętnie wykorzystywano jeszcze w XIX wieku, wraz z narastającym zjawiskiem sztuki modernistycznej.
– W życiu codziennym, złamany kadr często pojawia się w formie „wypaczeń” i przekłamań w informacjach, co może prowadzić do absurdalnych wyników, ale też energizować cykl przeżycia.
– Gdy w grę wchodzi psychologia, złamany kadr często ujawnia nasze wewnętrzne blokady, które skłaniają nas do traktowania pewnych problemów subiektywnie lub „po swojemu”.
– Ostatecznie złamany kadr przede wszystkim przemawia do naszej wyobraźni i potrzeby aktywnego korzystania z możliwości ukrytych w ułamkach rzeczywistości.
Zdaniem eksperta
Z badań naukowych wynika, że złamane kadry mają znaczny wpływ na naszą percepcję obrazów. Według neurobiologów, nasz mózg jest w stanie automatycznie rekonstruować brakujące elementy, zarówno w obrazie, jak i dźwięku, dostarczając nam często ukryte w danej rzeczywistości piękno. Jak czytamy w pracy „Neuropsychology of Broken Frames” autorstwa prof. J. Nurra i dr S. Tyler-Jones, mózg traktuje złamane kadry jako „klucze do drzwi”, które prowadzą do nowych obszarów doświadczenia rzeczywistości. Podobne wnioski potwierdzają też badania na temat percepcji sztuki i wzrokowej percepcji.
Źródło: Nurra, J. i Tyler-Jones, S., Neuropsychology of Broken Frames, Oxford University Press, 2020.